Nobliści skandaliści

Autor : Sławomir Koper
Wydawnictwo : Wydawnictwo Harde
Liczba stron : 462
Data wydania : 1 stycznia 2019

"Maria Skłodowska-Curie romansowała z żonatym mężczyzną i słała mu pikantne listy. Henryk Sienkiewicz prowadził bogate życie uczuciowe, choć sam nie potrafił skonsumować własnego małżeństwa podczas podróży poślubnej. Władysław Reymont sfałszował orzeczenie lekarskie, by wyłudzić ogromne odszkodowanie, a Czesław Miłosz chwalił się przed kolegami wysokim poziomem testosteronu i podbojami erotycznymi wśród studentek. Życie Wisławy Szymborskiej również było pełne zawirowań i kontrowersji. 
Sławomir Koper z właściwą sobie swobodą i poczuciem humoru szczerze i bez cenzury przedstawia polskich noblistów: "Zawsze lubiłem odbrązawiać wybitne postacie - każdy ma bowiem swoje wady. Ta książka będzie dla Czytelników ogromnym zaskoczeniem". 

I mogłabym to tak zostawić. Wymienione ekscesy same w sobie zachęcają, intrygują, szarpią i wołają, ale nie po to tutaj jestem. Chociaż mam niewiele więcej do powiedzenia - zapraszam!

Ciężko mi było przejść obok słowa skandal obojętnie, a szczególnie w zestawieniu z noblistami. Zwykle nie sięgam po biografie, ani nie oglądam filmów biograficznych. Ta książka otworzyła mi oczy, całe szczęście. Od tamtego momentu staram się wiedzieć więcej o ludziach, którzy okazali się na tyle wybitni (w jakikolwiek sposób), by zasłużyć na biografię. 

Zastanawiałam się też nad tym dlaczego wcześniej nie próbowałam czytać tego gatunku. Doszłam do wniosku, że po trosze winna jest szkoła. Uczymy się o ludziach, którzy w jakiś sposób wpłynęli na zmiany we wszelakich dziedzinach. Znaliśmy ich imiona, nazwiska, małżonków, dzieci, miejsce urodzenia, życia, śmierci. Wiedzieliśmy jakie szkoły ukończyli (lub nie) oraz kim byli z zawodu i co im się udało. Wiedzieliśmy to, ale jak długo? Niektóre fakty weszły nam do głów i zostały, choć podejrzewam że nie za wiele. O wiele lepiej zapamiętuje się te mniej oficjalne, zabawne elementy życiorysu i skandale/ kontrowersje/ uwagi z nim związane. 

Największą zaletą tej pozycji jest właśnie odejście od schematycznego podawania informacji. Oczywiście szkolnych migawek nie zabraknie, ale są one kroplami w morzu wiedzy. Z pewnością nie jesteśmy w stanie zapamiętać wszystkiego, ale nawet samo czytanie jest ogromną przyjemnością, przy okazji można zapamiętać jakiś "pierdołek" i zabłysnąć w dyskusji - np. o Władysławie Reymoncie :

"Pierwszy tom Chłopów pisał Władek w Bretanii nad morzem - wspomina Aurelia*. - Gdy skończył opis wesela, nad którym niemal bez przerwy pracował przez kilka dni - po prostu padł bez sił na łóżko, tak doszczętnie wyczerpany, że wystraszona sprowadziłam natychmiast lekarza. Obejrzał, opukał, obadał i wreszcie zapytał :
   - Co się z panem działo, że pan się doprowadził do tak groźnego stanu?
   - Przez trzy doby bez przerwy tańczyłem oberka - odpowiedział pacjent". 

Smaczków jest dużo. Każdy z opisanych noblistów miał szerokie pole do popisu i znaczna większość skorzystała z całej dostępnej przestrzeni. Jak głosi sam tytuł : każda z osób ma za sobą jakiś skandal (a żeby tylko jeden!). Po lekturze wydali mi się bardziej istniejący, żywi i namacalni niż kiedykolwiek. Miałam przed oczami nie tylko wybitne jednostki naukowców, pisarzy, poetów,  czy podróżników. Zobaczyłam ich ludzką stronę, nie tylko superlatywy. Bardzo ciekawe doświadczenie, naprawdę.

Wiecie, to chyba tyle. Podobało mi się i już. Dowiedziałam się ciekawych rzeczy, a jakich to Wam zdradzić nie mogę, bo nie sięgniecie. Jedyne co Wam mogę zagwarantować to tyle, że warto! Szczególnie jeśli interesuje Was życiorys któregoś noblisty lub noblistki, a nie mieliście jeszcze okazji, czasu czy czegokolwiek innego by zrobić krok ku wiedzy w nowej odsłonie. Napisana prosto, choć czasem można się zgubić (bo Sienkiewicz upatrzył sobie tylko kobiety o imieniu Maria, było ich aż 5!), jednak nie jest to aż tak istotne. Koniec końców nie uczymy się do żadnego testu, a oddajemy się przyjemności czytania. Co więcej można powiedzieć o biografii? Jest barwna i powinna bronić się sama. Polecam każdemu, bez wyjątku!

Ocena 4,5/6